Φέτος συμπληρώνονται 141 χρόνια από την άφιξη των Τραπιστών μοναχών στην Μπάνια Λούκα και τις δραστηριότητές τους στην πόλη.
Όλα ξεκίνησαν το 1869 στο χωριό Delibašino στη δεξιά όχθη του ποταμού Vrbas, όπου μετακόμισε ένα μικρό, αλλά πολύ περίεργο συγκρότημα μοναχών οι οποίοι προέρχονταν από το γαλλικό μοναστήρι La Trappe, εξ ου και το όνομα Trappist.
Αυτοί οι εξαιρετικά βραχύσωμοι και καλοξυρισμένοι ντυμένοι με λευκό-γκρι μανδύα μοναχοί, αποδείχτηκαν πολύ εργατικοί και προοδευτικοί (για την εποχή τους) γεωργοί, κτηνοτρόφοι και τεχνίτες. Λόγω της αυστηρότητας του τάγματος τους, είχαν απομονωθεί από τον υπόλοιπο κόσμο, πολλοί προσεύχονταν και άλλοι ασκούσαν σωματική δραστηριότητα, αλλά ήταν πάντα σιωπηλοί.
Το Μοναστήρι Marija Zvijezda ιδρύθηκε την ίδια χρόνια από τον μοναχό Franc Pfanner, μετά από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες να ιδρύσει ένα μοναστήρι στην Κροατία. Ξεπερνώντας πολλές δυσκολίες, κατάφερε να αγοράσει εκτάσεις από τον ηγεμόνα της Μπάνια Λούκα Radulovic Tome.
Οι Τραπιστές μοναχοί που ήρθαν στην Μπάνια Λούκα ήταν κυρίως Γερμανοί, οι όποιοι ήταν πάντα λάτρεις της καλής τεχνολογίας και παραγωγής μπύρας.
Το ζυθοποιείο της μόνης ιδρύθηκε το 1875 και η παραγωγή μπύρας μέχρι το 1881 ήταν περίπου 547 εκατόλιτρα ανά έτος. Από την χρόνια εκείνη η παραγωγή αυξήθηκε και έφθασε έως και τα 50.000 εκατόλιτρα το 1898, για να πέσει στα 6.000 εκατόλιτρα, περίπου, το 1907.
Οι μοναχοί άρχισαν την παραγωγή μπύρας για τις δικές τους ανάγκες, μετά επεκταθήκαν στα κοντινά τους χωριά και στη συνέχεια, λίγα χρόνια αργότερα, επεκταθήκαν στην ευρύτερη περιοχή της Μπάνια Λούκα.
Είναι πολύ πιθανόν η μπύρα την όποια παρασκεύαζαν στο ζυθοποιείο της μόνης, να ήταν χαμηλής ζύμωσης λόγω του ότι χρησιμοποιούσαν εξοπλισμό από την Γερμάνια και την Τσεχία. Το 1889, οι μοναχοί αποφάσισαν να επεκτείνουν και να εκσυγχρονίσουν το ζυθοποιείο με νέο εξοπλισμό, ο όποιος και εγκαταστάθηκε από Τσέχους μηχανικούς.
Όλα τα έργα είχαν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 1897 και τη διαδικασία της ζυθοποίησης δίδαξε στους μοναχούς ο Elegius Blavart από το Brno (Δημοκρατία της Τσεχίας). Η παραγωγική ικανότητα του ζυθοποιείου αυξήθηκε, αλλά οι πωλήσεις μπύρας ήταν ένα άλλο πρόβλημα. Οι μοναχοί είχαν να αντιμετωπίσουν τους ανταγωνιστές τους οι οποίοι δεν ήθελαν να χάσουν το μονοπώλιο των πωλήσεων μπύρας στην περιοχή.
Αργότερα οι μοναχοί προσπάθησαν, ανεπιτυχώς, να καλλιεργήσουν τη δική τους ποικιλία λυκίσκου και προκειμένου να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες στραφήκαν στην εισαγωγή λυκίσκου από τη Σλοβενία.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Κροατική κυβέρνηση ανέλαβε τη ζυθοποιία και μερικά χρόνια αργότερα, οι κομμουνιστές του Josip Tito. Το ζυθοποιείο της Μπάνια Λούκα, αν και δεν είναι "Authentic Trappist" ζυθοποιείο πια, εξακολουθεί να παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα ζυθοποιεία της Βοσνίας Ερζεγοβίνης.
